Dlaczego etykiety blakną?

Czy kiedykolwiek zastanawialiście się, dlaczego kolory na etykietach czy opakowaniach blakną z czasem? Dlaczego w witrynach sklepowych opakowania produktów z biegiem czasu stają się nieczytelne? W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się, co wpływa na trwałość kolorów w druku fleksograficznym UV, jak chronić projekty przed utratą intensywności i czy taka ochrona jest zawsze możliwa.

Prezentacja produktu ma ogromne znaczenie, a etykiety pełnią nie tylko funkcję identyfikacyjną, ale stanowią także wizytówkę marki. Dlatego tak ważne jest zachowanie niezmiennego wyglądu opakowania przez cały okres jego ekspozycji na półkach sklepowych oraz podczas użytkowania. Niestety, narażenie na światło, zwłaszcza UV, może negatywnie wpływać na trwałość i estetykę etykiet, szczególnie tych o intensywnych kolorach.

Co powoduje, że etykiety tracą kolor?

1. Ekspozycja na promieniowanie UV:
   Światło słoneczne, a w szczególności promieniowanie UV, to główny czynnik przyczyniający się do degradacji pigmentów w farbach drukarskich. Co istotne, etykiety mogą blaknąć nawet w pomieszczeniach, jeśli są wystawione na światło. Promienie UV występują nie tylko w świetle słonecznym, ale także w niektórych typach oświetlenia wewnętrznego, jak np. lampy fluorescencyjne czy LED. Proces blaknięcia może być w takich przypadkach wolniejszy, ale jego tempo zależy od rodzaju pigmentów, farb oraz intensywności światła.
2. Rodzaj pigmentów w farbach:
   Pigmenty organiczne, ze względu na swoją strukturę chemiczną, są bardziej podatne na degradację pod wpływem UV niż pigmenty nieorganiczne.
3. Warunki środowiskowe:
   Tlen jest reaktywny i może zmieniać strukturę molekularną pigmentów, co prowadzi do utraty koloru.
   Wysoka temperatura i wilgotność przyspieszają blaknięcie.
   Zanieczyszczenia powietrza, jak ozon czy tlenki azotu mogą wchodzić w reakcje z pigmentem, przyspieszając jego degradację.
4. Jakość i rodzaj podłoża:
   Niektóre materiały mogą absorbować promieniowanie UV lub reagować z farbami, co wpływa na trwałość nadruku.

Odporność barwników na blaknięcie

Barwniki stosowane w druku klasyfikowane są pod względem odporności na blaknięcie pod wpływem światła,  tzw. lightfastness – współczynnik w skali bawełnianej od 1 do 8.

• Wysoka odporność na blaknięcie (7-8):
  Barwniki o bardzo wysokiej odporności na promieniowanie UV.
• Średnia odporność na blaknięcie (5-6):
  Barwniki o umiarkowanej do dobrej odporności.
• Niska odporność na blaknięcie (1-4):
  Barwniki najbardziej podatne na degradację.

W przypadku druku fleksograficznego UV szczególną uwagę należy zwrócić na farby z niskim współczynnikiem, ponieważ degradacja koloru może nastąpić już w trakcie druku.  

Kolory najbardziej narażone na blaknięcie

• Czerwienie i żółcie:
  Kolory te często zawierają pigmenty organiczne o niższej odporności na promieniowanie UV.
• Farby neonowe i fluorescencyjne:
  Pigmenty fluorescencyjne są bardzo intensywne, aczkolwiek chemicznie mniej stabilne. Pod wpływem UV dochodzi do rozpadu wiązań chemicznych w strukturze barwnika, co skutkuje utratą zdolności do emisji koloru.
• Kolory jasne i pastelowe:
  Im wiesze stężenie pigmentu, tym większa bariera na promieniowanie UV. Jasne odcienie są uzyskiwane poprzez rozcieńczenie koloru bazowego. Mają mniejszą zawartość pigmentu, co zmniejsza ich odporność. Dodatkowo, pastelowe kolory nakłada się w cieńszych warstwach, przez co więcej promieniowania UV łatwiej przenika do wnętrza farby naruszając jej strukturę.

Rozwiązania chroniące kolory przed blaknięciem

1. Zastosowanie laminatu UV:
   Na rynku dostępne są specjalne laminaty, które chronią przed promieniowaniem UV, zachowując jednocześnie estetykę i elastyczność etykiet. Należy jednak pamiętać, że laminaty mogą zwiększać grubość i sztywność etykiet, co może wpływać na ich przyczepność. Szczególnie należy uważać na powierzchniach zaokrąglonych.
2. Użycie farb o zwiększonej odporności na promieniowanie UV:
   Farby te są specjalnie zaprojektowane, aby minimalizować fotodegradację. Jednak mogą wystąpić niewielkie różnice kolorystyczne ze względu na zastosowanie specjalnych pigmentów.
3. Dostosowanie projektu graficznego:
   Wybór kolorów o wysokiej odporności na blaknięcie znacznie wydłuża trwałość nadruku.
4. Farby sitodrukowe:
   Sitodruk pozwala na nakładanie grubszych warstw farby, co zwiększa ochronę pigmentów przed promieniowaniem UV. Dzięki większej koncentracji pigmentu nawet częściowa degradacja nie wpłynie znacząco na intensywność koloru.
5. Zmniejszenie partii produkcyjnych i szybsza rotacja produktów:
   Szybka rotacja towarów zmniejsza czas ich ekspozycji na światło, minimalizując ryzyko blaknięcia.
6. Odpowiednie przechowywanie i ekspozycja:
   Produkty należy przechowywać z dala od bezpośredniego światła słonecznego, najlepiej w zamkniętych pudłach, aby ograniczyć kontakt z czynnikami zewnętrznymi.

Warto podkreślić, że wyżej wymienione rozwiązania nie eliminują całkowicie procesu blaknięcia, ale znacząco wydłużają cykl życia produktu.

🔬 W Novacode prowadzimy intensywne badania nad odpornością farb na działanie światła, używając specjalnej komory klimatyczno-starzeniowej. Pozwala nam to przewidzieć, jak etykiety będą się zachowywać w trudnych warunkach oświetleniowych, co jest kluczowe dla zachowania jakości i estetyki produktów.